Kunstmatige intelligentie (AI) komt steeds vaker in het nieuws en het houdt de wereld in haar greep. De technologie die menselijke intelligentie nabootst om taken uit te voeren en zichzelf continu te verbeteren. Dit klinkt voor sommigen als muziek in de oren, maar voor sommigen als een bedreiging. Wat nu als ik zeg dat AI ook kan helpen bij het voorkomen van verkeersongevallen? Ik leg het voor je uit!
AI in de praktijk: Ook jij gebruikt het al!
Voordat ik uitgebreid ga vertellen over AI en verkeersongelukken, is het goed om nog even dieper in te duiken op AI en haar mogelijkheden – want wist je dat jij AI ook dagelijks gebruikt? We staan er meestal niet bij stil, maar we gebruiken AI voor verschillende toepassingen. Chatten met de zorgverzekeraar? Dat gaat tegenwoordig steeds vaker met chatbots. Of wanneer YouTube ineens video’s aanraadt die wel erg overeen komen met jouw interesses? Dat is mogelijk gemaakt door het algoritme, aangespoord door AI. En als laatste de gezichtsherkenning op jouw smartphone. Op basis van eerdere foto’s en AI, kan jouw smartphone je gezicht herkennen. Dit was nog maar een greep uit de mogelijkheden van AI in het dagelijkse leven. En hoe goed zou het zijn als AI niet alleen wordt ingezet voor handige technische snufjes, maar ook voor het voorkomen van verkeersongevallen?
AI kan het aantal verkeersdoden tegen 2030 halveren
Ja, je leest het goed! Het toepassen van AI in het verkeer kan het aantal verkeersdoden tegen 2030 halveren, volgens een onderzoek van de Verenigde Naties. Dit wordt mogelijk gemaakt door de snelle vooruitgang op het gebied van AI. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) overlijden er jaarlijks ongeveer 1,3 miljoen mensen als gevolg van een verkeersongeval. Vooral in landen met lage en middelhoge inkomens kan AI een hoop levens gaan redden. Dit komt omdat daar jaarlijks de meeste verkeersongevallen plaatsvinden.
AI kan op verschillende manieren een rol spelen in de verkeersveiligheid. AI kan bijvoorbeeld worden ingezet om voertuigen veiliger te maken en om de infrastructuur te verbeteren door middel van het analyseren van verkeersveiligheidsdata. Ik zal ze allebei onder de loep nemen en praktische voorbeelden geven.
Mobiliteit en veiligheid: Het voorbeeld uit Den Haag
Het TrafxSAFE-systeem is revolutionair en kan door middel van kunstmatige intelligentie en machine learning verkeersdata inzichtelijk maken en hiermee bijna-ongevallen detecteren. Het systeem is ontworpen om verkeerspatronen vroegtijdig te herkennen en te begrijpen voordat een ongeval plaatsvindt. Het is hierbij wel heel belangrijk dat de camera’s juist worden geplaatst en het verkeer zichtbaar is vanuit de juiste hoek.
Een voorbeeld uit de praktijk is te vinden in de drukke stad Den Haag. De techniek van TrafxSAFE is hier ingezet om de effecten van infrastructurele wijzigingen op de fietsveiligheid inzichtelijk te maken. De systemen werden getest op twee drukke fietshotspots in het centrum van de stad. Er werd eerst 40 uur aan data verzameld. Hieruit werden de bruikbare gegevens verzameld en geanalyseerd. Er werd hoofdzakelijk gekeken naar de scenario’s waar een bepaalde mate van risico plaatsvond. Op basis van deze analyses hebben er een aantal interventies plaatsgevonden en getoetst met nogmaals 40 uur aan data. Het positieve nieuws is dat er aanzienlijk minder ongelukken op deze drukke fietshotspots plaatsvinden.
Verkeersongelukken voorspellen met AI
Niet alleen in Den Haag, maar ook andere bedrijven zijn druk met het verbeteren van de verkeersveiligheid. Het automerk Ford werkt aan een tool om verkeersongevallen te voorspellen. Deze tool werkt op basis van ‘connected’ voertuigen, dus voertuigen die verbonden worden met elkaar. Op basis hiervan wordt data verzameld, zoals het gebruik van het rem- en gaspedaal en de snelheid. Deze data wordt gecombineerd met data verzameld door middel van slimme sensoren langs de weg en data van gemeenten over eerdere ongelukken. Zo kunnen er op tijd maatregelen getroffen worden om de gevaarlijkste wegen en kruispunten te verbeteren.
De zelfrijdende auto: durf jij het aan?
Je hebt er misschien al van gehoord, een auto die volledig zelf het verkeer voorspelt en rondrijdt. Door de AI-algoritmes te trainen kan een auto zelf de juiste beslissingen nemen, en nog beter dan de mens zelf dit zou kunnen. Echter, auto’s die volledig geautomatiseerd zijn, dus zelfstandig rijden, mogen nog niet de openbare weg op. Wel is het testen van zelfrijdende auto’s door bedrijven en onderzoeksinstellingen op de openbare weg nu wettelijk toegestaan. Ook zijn er al auto’s met zelfrijdende functies, zoals hulp bij het inparkeren en adaptieve cruise control, te koop. Deze functies zorgen ook aanzienlijk voor het terugdringen van het jaarlijkse aantal verkeersongevallen.
Een volledig zelfrijdende auto op de markt brengen is volgens Tesla-topman Elon Musk toch moeilijker dan gedacht. Dit is terug te zien aan de beloftes over zelfrijdende auto’s die keer op keer werden uitgesteld om veiligheidsredenen. Toch beloofd Musk dat de zelfrijdende auto binnenkort zal verschijnen, maar als we andere partijen mogen geloven zal ook dit nog even duren.
Het morele vraagstuk van AI voor het voorkomen van verkeersongevallen
Om verkeersongelukken te voorkomen is het verzamelen van data essentieel. Maar hoe zit het met de privacy? Iedereen die deelneemt aan het verkeer wordt, in het geval van het systeem in Den Haag, vastgelegd. Er wordt daarom hard gewerkt aan manieren om data te anonimiseren te verbeteren. Een manier om dit te doen is het wazig maken van gezichten en kentekens, of de bewegende objecten in de vorm van een zwart vierkantje te tonen. Een ander moreel vraagstuk heeft te maken met de zelfrijdende auto. Stel er vindt bijna een ongeluk plaatst, kiest de zelfrijdende auto dan voor de veiligheid van de bestuurder of van de verkeersdeelnemer? Wie is er dan verantwoordelijk voor het ongeluk - de bestuurder of de zelfrijdende auto? Lastige vragen, die hopelijk worden beantwoord met de tijd. Het feit dat AI heel veel verkeersongelukken in de toekomst gaat voorkomen is in ieder geval een geruststellende gedachte en een belangrijk streven.
