De toepassing van slimme applicaties in de sportwereld, zowel voor professionele sporters (computergestuurde scheidsrechters) als voor amateursporters (hardlooptoepassingen, fitnesstoepassingen), oftewel Internet of Sports: smart sports.
Wat is het Internet of Sports?
Sport kan op veel manieren een enorm belangrijke rol spelen in ons dagelijkse leven. Of we nu zelf beoefenaar zijn of dat we ‘actief’ meedoen vanaf de bank, schreeuwend naar de TV: het is een vorm van vermaak en een uitlaatklep van ‘normale’ dagelijkse stress tegelijkertijd.
Tegelijkertijd kan sport ook negatieve emoties uitlokken. Met name de actieve supporter van een voetbalclub of aanhanger van een andere (team)sport zal dit beamen: niets zo vergaand als de liefde voor een club of individuele sporter, en de daarmee samenhangende emoties en frustraties als de prestaties niet zoals gehoopt zijn. Was de bal nu wel of niet over de doellijn, en was het nou wel of niet een doelpunt? Werd die speler neergehaald of was het een schwalbe? Sloeg de tennisser de bal buiten de lijn, of was hij nog in?
Dankzij het Internet of Things worden veel van deze frustraties weggehaald. Al veel sporten maken gebruik van een zogenaamde ‘virtuele scheidsrechter’, zoals de Hawkeye bij tennis (die laat zien waar exact in het speelveld de bal landde) of lijnrechters bij voetbal- en hockeycompetities. In de laatstgenoemde sport mag er inmiddels ook tijdens een wedstrijd de hulp worden ingeschakeld van een scheidsrechter die toegang heeft tot schermen en slo-mo herhalingen, om zo de juiste beslissing te kunnen nemen. De menselijke factor (met samenhangende marge voor fouten en vergissingen) van het scheidsrechter-vak wordt hiermee drastisch verminderd – waardoor de sport uiteindelijk eerlijker zal worden, nu het niet langer ‘beïnvloedt’ kan worden door een – vermoedelijk – neutrale arbiter.
Maar ook IoT toepassingen gericht op vergroting van de fan-beleving worden steeds populairder, waardoor fans zich steeds dichterbij – en soms zelfs letterlijk tot in – de kleedkamer kunnen wanen. Statistieken, camera’s en virtual-reality toepassingen spelen hier een belangrijke rol in. Met al deze tools tot hun beschikking, kan de gemiddelde fan zich nu ook coach en/of manager wanen.
Tenslotte kan ook voor sporters en coaches zelf Smart Sports een wereld van verschil maken. Zo kan spel en training optimaal geanalyseerd en ondersteund worden, bijvoorbeeld door sensoren in uitrusting, kleding en in de omgeving. Ook allerlei smart- en sportwatches kunnen de reactie van het lichaam op deze activiteit meten en omzetten in handige grafieken die de voortgang bijhouden en omzetten in gepersonaliseerde trainingsprogramma’s.
Kortom, Smart Sports zorgt ervoor dat zowel de sportervaring als de sportbeleving vergroot wordt, of je nu toeschouwer of beoefenaar bent: en de uitvoering en analyse van de sport tot in de puntjes geanalyseerd en gemeten kan worden, met als doel de prestaties nog verder te verbeteren.
Smart Sports in de praktijk
De hoeveelheid toepassingen binnen de ‘slimme sportwereld’ groeien al naar gelang de beschikbaarheid van nieuwe technieken die een nog betere en meer ‘immersive’ ervaring en onderdompeling kunnen bieden. Deze focussen zowel op de fan-beleving als op de sport-ervaring zelf, of je nu een duurbetaalde voetballer of een hobby-hardloper of wielrenner bent. Deze toepassingen zijn ruwweg onder te verdelen in toepassingen die inspelen op de handhaving van spelregels, vergroting van de fanbeleving, betere analyse van resultaten en commercie binnen de sportwereld.
HANDHAVING VAN SPELREGELS
De allergrootste frustratie van iedere fan is wel dat doelpunt in de allerlaatste minuut van de extra tijd door een speler die méters buitenspel stond, maar waardoor wel de overwinning behaald wordt. Of een geslagen tennisbal op setpoint die echt nog net op de lijn was, maar door de umpire als uit wordt bestempeld. Verlies kunnen we nog wel tegen, maar niet als het is door een reden zoals bovenstaande- door het menselijk falen van wedstrijdleiding.
Veel sporten hebben inmiddels dankzij moderne technologie deze menselijke invloed buitenspel gezet. Wat te denken van het Hawk-Eye systeem bij tennis, die de spelers mogen inzetten om op een videoscherm de analyse van een bal te laten zien – in of uit? Of de lijntechniek die met zoveel heisa in de voetbalwereld is ingevoerd (alhoewel het al langere tijd bestond in andere sporten), waarmee nagekeken kan worden of een bal over de lijn was? Wat te denken van de videoscheidsrechter, die met behulp van moderne tools en sensoren beslissingen kan vellen die met enkel een menselijk oog niet of nauwelijks waarneembaar waren? Allemaal IoT toepassingen die het spel eerlijker zullen maken en de nauwkeurigheid van de naleving van de spelregels vergroten.
VERGROTING VAN FANBELEVING
Virtual reality staat dankzij betaalbare en goede VR-helmen als Oculus Rift op het punt om door te breken in de sportwereld. Sommige clubs en organisaties hebben hierin al het voortouw genomen. Een goed voorbeeld vind je in de VS. Daar hebben ze een oplossing bedacht voor het beperkte perspectief van een coach die aan de zijlijn staat. In voorbereiding op de Senior Bowl, een belangrijk American football-toernooi, gebruiken trainers de Oculus Rift, de bekende virtual reality-bril. Zij kijken via de bril vrijwel letterlijk mee door de ogen van de quarterback.
Deze, voor de sport zo belangrijke, tactische positie geeft een goed zicht op de ‘line men’ en dus eigenlijk op het gehele spel. De technologie geeft bovendien, in tegenstelling tot traditionele camera’s, een 360-graden zicht op het veld. Zo is het alsof zij midden in de wedstrijd staan en kunnen ze situaties veel beter overzien. Ook voor reserve-quarterbacks is het een uitkomst. Zij zitten immers vaak op de bank en ervaren minder vaak de besproken speltactieken ‘in het echt’. Via de bril krijgen ze de situatie op het veld alsnog levensecht mee. Daarnaast biedt een kijkje door de bril zelfs de fans een unieke ervaring.
Ook dichter bij huis vinden we goede eerste initiatieven op virtual reality-gebied. Het Nederlandse Beyond Sports heeft speciaal voor de Oculus Rift een oplossing ontwikkeld waarmee profclubs wedstrijden kunnen analyseren in een virtual reality-omgeving.
Vier camera’s aan alle kanten van het speelveld registreren alles wat er gebeurt in de wedstrijd en genereren op basis daarvan een virtuele versie. Via de Oculus Rift kunnen trainers en spelers vanuit het standpunt van iedere willekeurige speler (delen van) de wedstrijd herbeleven. Zo zien ze beter wat er precies goed en fout ging, en kunnen trainers hun spelers beter briefen. Wat gebeurde er precies bij dat doelpunt uit die corner, vanuit de keeper gezien? Dat soort vraagstukken zijn dankzij de technologie direct inzichtelijk.
Momenteel testen Ajax, PSV en AZ de oplossing en werkt de fabrikant aan nieuwe gebruikstoepassingen.
BETERE ANALYSE VAN RESULTATEN MET INTERNET OF THINGS IN DE SPORT
Big data is enorm waardevol voor de sport, maar waar komen al die gegevens vandaan? Naast camera’s spelen sensoren hier een belangrijke rol. Die sensoren mogen echter niet in de weg zitten, of op welke manier dan ook het spel verstoren.
De nieuwste ontwikkeling op dit gebied zijn sensoren die zijn verwerkt in sportkleding. Technologiefabrikant Athos was hiermee een van de eersten. Hun strakke kleding is voorzien van 14 sensoren die allerlei zaken monitoren: je hartslag, ademhalingsniveau, aantal stappen, je spiergroepen. De sensoren werken op basis van elektromyografie, een techniek die elektrische signalen in spieren omzet in bruikbare data. Al die data gaan vervolgens naar een kleine module, die de gegevens vervolgens doorstuurt naar mobiele telefoons. Via een speciale app kunnen spelers en trainers al die biometrische gegevens gebruiken om hun trainingen aan te scherpen.
Fabrikanten werken sensoren steeds vaker onopvallend weg in sportattributen. Nike nam hierin enkele jaren geleden het voortouw, met hun schoensensoren. Inmiddels gaan de ontwikkelingen op dit gebied hard. Neem bijvoorbeeld Babolat Play. Dit slimme tennisracket bevat zeer nauwkeurige sensoren die allerlei gegevens vergaren. Denk aan schotkracht, impactlocatie en het aantal forehands, backhands, serveerbeurten en smashes. Maar het racket kan nog veel meer: het meet ook verbruikte energie, effectieve speeltijd, techniek, consistentie en zelfs uithoudingsvermogen. Spelers kunnen hun wedstrijd- en trainingsdata delen op Babolatplay.com, een eigen sociaal netwerk. Het racket voelt en speelt als een normale racket en weegt ook net zo zwaar, een cruciale factor voor (semi-)professioneel gebruik.
Steeds meer professionele tennisspelers ontdekken het slimme racket. Zo gebruikt Rafael Nadal het racket al voor het verfijnen van zijn techniek. Nadal’s coach Toni Nadal gebruikt de data voor het vaststellen van de fysieke conditie van zijn neefje, zodat hij daarop de cardio-workouts voor hem kan verfijnen.
Technologie, smart sports, drukt dus een steeds grotere stempel op de sport en de manier waarop we deze beleven. Zolang respect voor de menselijke, fysieke inspanning, echte ‘skills’ en fair play voorop blijven staan, kunnen we dat alleen maar toejuichen.
COMMERCIE BINNEN DE SPORTWERELD
Het destilleren van inzichten uit grote hoeveelheden data is enorm belangrijk voor zowel sportieve als zakelijke aspecten van topsport. City Football Group, de holding achter onder andere Manchester City, lijkt dat goed te beseffen. De organisatie heeft op grote schaal technologie van SAP uitgerold in hun backendsystemen. Op basis van allerlei gegevens over bijvoorbeeld koopgedrag kunnen ze individuele fans bedienen met op hen toegespitste aanbiedingen. Bijvoorbeeld voor seizoenkaarten en merchandising.
Maar daar blijft het niet bij. De holding heeft momenteel plannen voor een interactieve digitale muur in het Etihad Stadium in Manchester, ook op basis van SAP technologie. Daarop zien fans real-time statistieken en inzichten van de wedstrijd. Dat zorgt voor een aanzienlijke verhoging van de fanbeleving en betrokkenheid van supporters bij de match.
SAP is ook geen onbekende als het gaat om het verbeteren van sportieve prestaties door data-analyse. Met hun oplossing ‘SAP Sports One’ krijgen sporters en coaches inzicht in sportieve prestaties van zowel het team als individuele spelers. Op basis van wedstrijdgegevens verschaft de oplossing inzicht in tactieken van de tegenstander. Ook kunnen ze trainingen optimaliseren, blessures vroegtijdig herkennen en voorkomen en de fitheid van spelers bewaken. Dat sorteert effect, zo bewees onder andere het Duitse voetbalelftal. Hun overwinning in het WK van 2014 hadden zij mede te danken aan de oplossing van de technologiefabrikant.
