Artificial Intelligence

De wetenschap die zich bezighoudt met het ontwikkelen van een entiteit die een vorm van intelligentie kan vertonen, oftewel Artificial Intelligence. AI wordt weer veel samen genoemd met Internet of Things.

WAT IS ARTIFICIAL INTELLIGENCE?

Artificial intelligence, oftewel machine intelligence, gaat uit van de propositie dat bepaalde intelligente eigenschappen meegegeven kunnen worden aan entiteiten. Dit staat tegenover natural intelligence, zoals dit vertoond wordt door mensen en dieren. De term artificial intelligence (kunstmatige intelligentie) wordt gegeven aan een entiteit die in staat is om cognitieve functies te kopiëren die mensen als typisch voor menselijke handelingen herkennen, zoals “leervermogen” en “oplossend vermogen”.

Veel mensen zijn wat huiverig voor de uitwerking van dit concept, zeker na de interpretatie die popcultuur eraan heeft meegegeven. Zo gaan veel mensen ervan uit dat het leidt tot robots of kopieën van mensen, die qua handelingen en gedrag gelijk zijn aan ons, maar met een superieure intelligentie – iets wat een AI-entiteit in staat kan stellen om de macht over te nemen van ons mensen.

In de praktijk loopt het nog niet zo’n vaart. De wetenschap van AI is nog niet gevorderd tot het punt waarop een mensachtige entiteit gecreëerd kan worden, met alle bijbehorende intelligentie. De traditionele problemen – of doelen – van onderzoek naar kunstmatige intelligentie zijn de implementatie van vaardigheden als redenering, kennis, plannen, leren, natural language processing, perceptie en het vermogen om objecten te verplaatsen en hanteren. Deze worden nu een voor een aangepakt – met algemene intelligentie en gevoelens een stuk verderop de tijdslijn, als een doel voor de lange termijn.

Op dit moment worden er dan ook twee vormen van artificial intelligence onderscheiden: ‘sterke AI’ en ‘zwakke AI’.

Sterke AI wil toewerken naar een computer of software die in staat is te redeneren, en zelfstandig een wijde variëteit aan problemen kan oplossen en mogelijk in staat is tot zelfbewustzijn. Dit punt leidt weer tot onderscheid in twee nieuwe soorten: een niet-mensgelijke AI, die als een computer blijft denken en oplossen; en een mensgelijke AI, die als een mens denkt en redeneert – de versie die de aandacht van Hollywood heeft getrokken.

Zwakke AI is de vorm die al regelmatig toegepast wordt in hedendaagse wetenschap. Zwakke AI-systemen worden voor een specifiek gebruik ontwikkeld, zodat het weliswaar intelligent over kan komen als het aankomt op onderzoek in dat bepaalde deelgebied, maar daarbuiten geen verdere intelligentie vertoont. Zoekalgoritmes en expertsystemen zijn hier goede voorbeelden van, evenals bepaalde IoT toepassingen.

TOEPASSINGEN VAN ARTIFICIAL INTELLIGENCE

Zwakke AI toepassingen worden dus al in veel industrieën en sectoren gebruikt. Alle activiteiten waarbij gebruik gemaakt wordt van een bepaalde mate van intelligentie en inzicht, gekoppeld met nadenkend vermogen, komen in aanmerking voor dergelijke implementaties. Zo zijn inmiddels onder meer de financiële sector, luchtvaartindustrie, gezondheidszorg en het onderwijs al overstag gegaan – en hebben bepaalde kunstmatige intelligentie toepassingen toegepast in hun werkzaamheden.

• Financiële sector: Dankzij speciaal ontwikkelde algoritmes kunnen dergelijke financiële systemen veel sneller handelsbeslissingen maken, gebaseerd op de laatste data. Concreet heeft dit tot AI toepassingen geleid die op grote schaal marktanalyses en data mining uitvoeren, maar ook voor personal finance toegepast kunnen worden. Slimme oplossingen analyseren uitgaven en inkomsten, en helpen bij het optimaliseren hiervan en – desgewenst – de beste keuzes voor sparen en investeren.
• Luchtvaartindustrie: In zowel de luchtmacht als in de ‘reguliere’ luchtvaart wordt AI al vaak gebruikt. Luchtmachtpiloten gebruiken intelligente gevechts- en trainingssimulaties, virtuele support tijdens missies, supportsystemen voor tactische besluitvorming en verwerken simulatiedata in samenvattingen. In de ‘reguliere’ luchtvaart worden steeds meer intelligente pilootsystemen gebruikt, die meer en meer functies overnemen van de piloot en kunnen ondersteunen – of zelfs het roer of bepaalde functies kunnen overnemen - in het geval van een noodgeval. Ook wordt in de communicatie met Air Traffic Control steeds meer gebruik gemaakt van intelligente stemherkenning, die niet alleen miscommunicaties voorkomt, maar ook emotie of spanning in een stem kan herkennen.
  Gezondheidszorg: Een prominent posterkind van kunstmatige intelligentie zijn de operatie-robots, die ondersteunen bij gevaarlijke of risicovolle operaties en waar nodig over kunnen nemen van de chirurg. Lastig te bereiken plekken kunnen met een microscopische precisie geopereerd worden. Ook kunnen met robots reeds kunstmatige ledematen en organen gemaakt worden, zoals slimme implantaten en prostheses. Het stopt echter niet bij een operatierobot en een kunstnier: kunstmatige neurale netwerken worden gebruikt als supportsystemen voor het stellen van diagnoses. Zo’n systeem kan, aan de hand van de verzamelde data en het reeds bestaande patiëntendossier, vrij snel een accurate diagnose stellen. Daarbij kunnen ze ook ondersteunen bij het interpreteren van medische scans en snel gebieden isoleren die een ontsteking of tumor lijken te bevatten. Eenmaal verbonden met een hartmonitor kan ook daar een intelligente analyse van gemaakt worden, die het hartritme onder de loep neemt en actief diagnoses stelt of verdere testen uitvoert.

• Onderwijs: Met Natural Language Processing kunnen schoolopdrachten automatisch nagekeken en beoordeeld worden, en kan een data-gedreven overzicht gegenereerd worden van de leerbehoefte van iedere individuele student. Ook op andere vlakken zijn de eerste resultaten van AI in het onderwijs zichtbaar: robots die kleuters voorlezen en helpen bij taalbegrip, maar ook AI-systemen die studenten helpen bij hun biologievakken en computerwetenschappen. Intelligente Tutoring Systemen, of ITS, kunnen binnen een specifiek vakgebied bijdragen aan de ontwikkeling van studenten. Dit kan in nagenoeg ieder vakgebied: zo worden er binnen het leger bijvoorbeeld al dergelijke ITS ingezet om vliegtuigtechnici te trainen in onderhoudstaken.

• Dagelijks leven: Bovenstaande toepassingen zijn niet direct zichtbaar voor het grote publiek. Dat betekent niet dat AI nog niet doorgedrongen is in ons dagelijkse leven. Geautomatiseerde klantenservices, chatbots, slimme videogames, AI-geproduceerde muziek, intelligente auto’s, of toepassingen zoals de Google Home en Amazon Echo: kunstmatige intelligentie is absoluut niet toekomstmuziek, maar al overal om ons heen beschikbaar.

Voorbeelden van ‘sterke’ AI-systemen, oftewel een volledig autonoom werkende en intelligente entiteit, zijn nog niet noemenswaardig. Al zijn voorlopig de ‘zwakke’ AI-systemen om ons heen al interessant en spraakmakend genoeg: slimme toepassingen die, in lijn met de filosofie van het Internet of Things, ons leven vergemakkelijken en comfortabeler, beter én veiliger maken.