Vaak hoor ik hetzelfde argument als ik over de vloer kom bij MKB bedrijven: “Internet of Things, dat is niets voor ons. Daar hebben we de budgetten en kennis niet voor.” Het is zonde dat zoveel bedrijven de indruk hebben dat zoiets innovatiefs als het Internet of Things enkel weggelegd is voor de grote multinationals, die de diepe zakken hebben om het te bekostigen. Internet of Things voor het MKB, is dat nu wat?
Daarom vind ik het zo belangrijk om te benadrukken dat dit een fabeltje is! De techniek is in recente jaren vooruit geschoten, waardoor niet alleen de kennis ervan breder verspreid is geraakt, maar ook de kosten ervan substantieel lager zijn geworden. Daarom is het een techniek die op dit moment voor iedereen toegankelijk is, mits je wat tijd en energie stopt in het jezelf eigen maken van de basisbeginselen ervan.
INTERNET OF THINGS VOOR HET MKB: EFFICIËNTERE PRODUCTIE
Een eerste manier waarop je als ondernemer in het MKB kan kijken naar het Internet of Things, is als manier waarmee je je business model kan optimaliseren en efficiënter kan maken. Zo biedt het IoT voldoende manieren waarmee je, ongeacht de exacte industrie waarin je werkzaam bent, je productie- of distributieproces beter kan maken.
Waar het voorheen soms nog een gok was hoe lang een productieproces exact zou duren, of waar producten op een bepaald moment waren, is het tegenwoordig mogelijk om op ieder stap van het proces inzichtelijk te krijgen wat de status is. Door het gebruik van sensoren en trackers kan er zo nauwkeurig bijgehouden worden waar een bepaald product op dat moment is, en welke werkzaamheden er al aan zijn uitgevoerd.
Mocht de productiviteit ineens zakken, kan er zo tijdig onderhoud ingepland worden. Zo voorkom je dat je productieproces voor langere tijd 
opgehouden wordt, door onderhoud en werkzaamheden preventief in te plannen. Daarnaast verhoog je hiermee de algehele productiviteit, omdat de machines nagenoeg continu op topniveau kunnen presteren.Daarnaast kunnen diezelfde sensoren worden toegepast op materialen en machines in je productieproces. Denk daarbij aan heftrucks, productiebanden, de apparaten zelf, et cetera. Die sensoren meten de productie-uren van het apparaat en de effectiviteit ervan.
INTERNET OF THINGS VOOR HET MKB: EFFICIËNTERE LOGISTIEK EN DISTRIBUTIE
IoT kan je ook een tool geven om je distributie en logistiek te optimaliseren. Doordat je immers weet waar ieder product of onderdeel is, kun je sneller en nauwkeuriger schakelen als dit van punt A naar punt B gebracht moet worden. Minder kwijtgeraakte producten, geen onverwacht lage voorraadpeilen, en bovenal minder tijd kwijt aan het zoeken.
Een extra plus: je kunt je klanten ook een stukje extra service bieden. Bijvoorbeeld door hen real-time mee te laten kijken in het productieproces – denk hierbij aan Domino’s pizzatracker, waarbij je stap voor stap meekijkt met de net bestelde pepperoni-pizza. Is deze al in de oven, ingepakt, en onderweg met de bezorger? Het bezorgproces heeft de Amerikaanse pizzagigant ook geoptimaliseerd: zo is er een functie die je slimme verlichting in huis koppelt met de pizza app, en je lichten laat knipperen als de bezorger in de straat is. Zo vindt hij sneller je huis.
Daarnaast kan er sowieso een zeer nauwkeurige aflevering gepland worden. Dag, ‘uw pakket wordt tussen 09:00 en 19:00 bezorgd’. De klant kan bij wijze van spreken meekijken waar de vrachtwagen op dit moment rijdt en hoeveel adressen er nog voor je zijn.
INTERNET OF THINGS VOOR NIEUWE, INNOVATIEVE BUSINESSMODELLEN
Het voorzien van individuele producten en bestellingen van sensoren en trackers houdt trouwens niet op na het productieproces. Zo is een andere belangrijke tak van IoT de kracht die het heeft om tot compleet nieuwe businessmodellen te komen. Denk daarbij aan de wereld aan mogelijkheden die ineens voor je opengaat, nu je in staat bent om je producten individueel te meten en er data over te ontvangen.
Voorheen wisten bedrijven niet zoveel van hun product nadat ze het verkocht hadden. Ja, nu heeft deze klant je wasmachine aangeschaft, maar hoe hij deze exact gebruikt? Geen idee. Het businessmodel was dan ook op gefocust op deze eenmalige verkoop, waarna er verder weinig waarde werd gehecht aan de klantrelatie. Totdat de verkochte wasmachine natuurlijk het eind van zijn levensduur bereikt had. Dan ineens werd de klant weer onderdeel van het verkoopproces.
Met Internet of Things voor het MKB kan dit kat-en-muis-spelletje een halt toegeroepen worden. Zo kan diezelfde wasmachine nu voorzien worden van een sensor die continu via het internet ‘praat’, zowel met gebruiker als producent. Zo kan exact bijgehouden worden wanneer er gewassen wordt, op welk programma, hoeveel wasmiddel en wasverzachter er daarbij gebruikt wordt, hoe vaak de machine überhaupt draait…
Zo kan er overgeschakeld worden naar businessmodellen die een stuk aantrekkelijker kunnen zijn voor de klant én de producent. Denk bijvoorbeeld aan een pay-per-use model, waarbij de klant niet afrekent over de wasmachine, maar dat deze gratis geleverd en geïnstalleerd wordt, waarna de klant betaalt per wasbeurt.
Ook is het abonnementsmodel een realistische optie voor veel bedrijven geworden. Denk hierbij aan streamingdienstcn als Netflix en Spotify, maar dan voor allerhande producten of diensten. Zoals onze wasmachine. Er kan maandelijks betaald worden voor het gebruik van de wasmachine, waarbij ook direct een abonnement genomen wordt op de benodigdheden: bijvoorbeeld een abonnement op wasmiddel en wasverzachter.
Zodra de wasmachine signaleert dat deze op zijn (wat berekend kan worden aan de hand van de inhoud van een nieuwe fles wasmiddel en de hoeveelheid wasmiddel die al in de wasmachine gegooid is), kan de wasmachine zelf tijdig een nieuwe bestelling plaatsen bij de leverancier. Zo verandert ineens het winstmodel van de fabrikant: niet langer draait het om de eenmalige verkoop van de wasmachine, maar nu wordt hij een voorziener van wasdiensten – door het verhuren van de wasmachine en een abonnementsdienst van alle producten die ervoor nodig zijn.
Gezien de hierboven uitgelegde potentie van het Internet of Things om te komen tot efficiëntere businessmodellen en compleet nieuwe businessmodellen, durf ik te stellen dat juist het MKB dé voedingsbodem kan vormen van deze technologie. Grote bedrijven hebben vaak nog te veel belangen bij hun oorspronkelijke businessmodel en zullen minder snel veranderingen durven te maken.
Kleinere bedrijven daarentegen zijn veel sneller en wendbaarder. Voor hen is het bijna nog mogelijk om van de ene op de andere dag het businessmodel radicaal om te gooien en alles met het internet te verbinden. Zeker de flinke portie aan creatief denkvermogen die vaak bij dergelijke bedrijven aanwezig is, is echter een cruciaal ingrediënt voor de juiste toepassing van de techniek.
Voorbeelden die ik in recente jaren voorbij heb zien komen zijn die van elektrische fietsen die voorzien worden van sensoren, waarmee gaten in de weg gemeten kunnen worden. Als veel fietsen op een bepaald punt een gat signaleren, kan deze informatie verzameld worden en verkocht worden aan een partij die hier belang bij heeft – bijvoorbeeld de gemeente.
Of auto’s die sensoren hebben om het weer te meten. Bijvoorbeeld om te meten of het regent, wat vervolgens doorgespeeld kan worden naar de KNMI of een Buienradar. Zo komt een accurater beeld tot stand van de neerslag op dat exacte moment.
Een ander mooi voorbeeld wat ik onlangs ergens las was van een schoonmaakbedrijf, die al zijn schoonmaakkarren voorzien heeft van sensoren die onder andere luchtkwaliteit meten. De verzamelde informatie wordt vervolgens doorverkocht aan de bedrijven waarbij schoongemaakt wordt. Met name HR zal hier veel waarde aan hechten, aangezien op deze manier ziekteverzuim teruggedrongen zal kunnen worden.
De mogelijkheden van Internet of Things voor het MKB zijn dus eindeloos. Het enige wat het vereist, is een stukje ‘out-of-the-box’ denken. En die diepe zakken, waar ik het in het begin over had? Absoluut niet nodig. De kosten die je maakt zullen zichzelf zo snel terugverdienen dat je je af zal vragen waarom je dit niet eerder gedaan hebt.
