Smart City

Een stad die veel IT en IOT oplossingen geïmplementeerd heeft om haar dagelijkse administratie en management efficiënter te maken.

WAT IS EEN SMART CITY?

Slimme steden lijken zo uit de toekomst gegrepen. Hele stedelijke gebieden zijn door middel van slimme toepassingen verbonden met het internet. Dit kunnen zowel oplossingen op het algemene IT-vlak zijn als Internet of Things oplossingen. Enorm interessante plekken om te wonen én werken, en vaak een rijke voedingsbodem voor innovatie.

Het wordt aangedragen als een oplossing voor een grote hoeveelheid uiteenlopende maatschappelijke problemen, van de stijgende werkeloosheid en criminaliteitscijfers tot aan een nijpend tekort aan betaalbare woningen en schaarse van natuurlijke bronnen, zoals schoon drinkwater, elektriciteit, en gas. Tegelijkertijd wil men de welvaart in steden verhogen door schonere lucht, verminderde uitstoot, betere gezondheidszorg en minder files.

De constant groeiende bevolking in steden verwacht inmiddels niet minder van haar stadsbestuur, en eist dat deze – met significant minder middelen – meer levert. Een uitgelezen kans voor technologische innovaties, die alle bestuursprocessen efficiënter en effectiever maakt.

Slimme steden worden gedreven door disruptive technologie, innovaties die afscheid nemen van de status quo en processen hervormen en verbeteren – daarbij gebruik makend van minder middelen. Denk hierbij aan een slimme organisatie van functies als energie- en watervoorziening, afvalverwerking, infrastructuur en publieke dienstverlening.

Ten tweede speelt ook data ook een belangrijke rol. Hier drijven slimme toepassingen op. De kennis die vergaard wordt, kan geanalyseerd worden om trends te herkennen – waar vervolgens snel op gereageerd kan worden. Dit heeft als voordeel dat het enkel de werkelijke behoeften of problemen herkent, wat potentieel voor ruis op de bureaucratische lijn uitfiltert.

Als laatste: wijzigingen in stedelijk bestuur hebben weinig zin als het niet leidt tot een substantiële verandering in de houding van haar inwoners. Menselijk gedrag is daarom ook een belangrijke factor in slimme steden: bewoners moeten op de juiste manier gebruik maken van de nieuwe faciliteiten en meegroeien met de nieuwe mogelijkheden, om hier het uiterste uit te kunnen halen.

Zodra hieraan voldaan is, zal de slimme stad zelf ook smart people opleveren. Beter opgeleide mensen, jonge ondernemers en gezinnen die een beter leven zoeken zullen massaal naar deze stad trekken, op zoek naar een plek met meer kansen om hun volledige potentieel te benutten. Dit is dan ook in een notendop de propositie van slimme steden: door het aanbieden van slimmere toepassingen haar bevolking slimmer maken, voor een duurzamere ontwikkeling van een stad die leefbaarder en gezonder wordt.

 SMART CITY IN DE PRAKTIJK

Met name in Azië – een continent dat al decennialang te kampen heeft met overbevolking en overmatige uitstoot van ongezonde gassen en gevaarlijke stoffen – beginnen Smart Cities links en rechts uit de grond te schieten. Steden als Singapore, Seoul, Tokyo, Hong Kong zijn voorspelbare namen uit dit lijstje, maar ook kleinere goden – waaronder Masdar City in de Verenigde Arabische Emiraten en Penang in Maleisië – vergaren steeds meer bekendheid.

 

Singapore gaat met name prat op zijn ultraefficiënte infrastructuur, die gebruik maakt van miljoenen sensoren om het verkeer in en om de drukke stad in goede banen te leiden. Seoul pakte haar chronische afvalprobleem aan, wat leidde tot zichtbaar schonere straten en veel meer recycling, en slaagde er tegelijkertijd in om haar kosten voor afvalverwerking met 83% omlaag te brengen.

Tokyo heeft haar gehele elektriciteitsnet slim gemaakt, waardoor verbruik van energie en overige grondstoffen substantieel verlaagd is, en investeert hevig in human resources door middel van verbeterd onderwijs. Hong Kong is een pionier op gebieden als slimme parkeeroplossingen en slimme straatverlichting.

Ook dichter bij huis zijn veel voorbeelden van groeiende en bloeiende slimme steden te vinden – niet in de laatste plaats onze eigen hoofdstad, Amsterdam. Amsterdam loopt voorop in het verzamelen van data en input om processen te optimaliseren en haar dienstverlening efficiënter te maken. Tegelijkertijd moedigt het haar bevolking aan om zelf actief voorstellen te doen om hun stad slimmer te maken. Dergelijke ‘bottom-down’ initiatieven blijken in de praktijk een stuk houdbaarder dan ‘top-down’ gepushte projecten van hogerhand.

Scandinavische steden, waaronder Kopenhagen, Oslo en Stockholm, scoren goed in hun aanpak van vervuiling – zij maken hun steden slimmer door efficiëntere monitoring van vervuiling en directe aanpak van de oorzaken hiervan. Toeristische hotspots als Londen, Parijs en Barcelona hebben veel vooruitgang geboekt op het gebied van infrastructuurverbetering: bijvoorbeeld door het aanbieden van voordelige bike-sharing programma’s waarbij bewoners en toeristen aangemoedigd worden om de auto te laten staan ten faveure van de fiets. Ook hebben zij ingrijpende verbeteringen doorgevoerd in hun openbaar vervoersystemen, om dit aantrekkelijker én groener te maken.

De voorbeelden zijn talrijk, en nagenoeg iedere grote – en inmiddels ook kleinere – stad is inmiddels serieus bezig met het vraagstuk ‘slimme stad’, om maar niet achter te blijven bij de rest van de wereld. De manieren waarop dit concept geïnterpreteerd wordt zijn minstens net zo talrijk, wat het lastig maakt om dé ultieme slimme stad aan te wijzen.

Makkelijker is om per vakgebied te kijken welke steden hier bij uitstek op focussen, zoals hierboven gedaan. Zo worden slimme initiatieven vaak gerangschikt op zes breed erkende criteria, die samen de kenmerken van een slimme stad vormen: dit gaat om slim wonen (smart living), slimme economie (smart economy), slimme mensen (smart people), slim bestuur (smart governance), slimme mobiliteit (smart mobility) en slim milieu (smart environment).

Een ware slimme stad biedt dus slimme oplossingen op het vlak van wonen, werken, (openbaar) vervoer en infrastructuur; gaat slim om met het milieu en schaarse grondstoffen, voert slim stedelijk beleid en stimuleren dankzij slimme economische hulpmiddelen en maatregelen een gezond ondernemingsklimaat, en spreken – uiteindelijk – slimme mensen aan om hun steentje bij te dragen.

Hier dient wel de kanttekening bij geplaatst te worden dat dit niet op alle vlakken even sterk doorgevoerd wordt: een stad focust vaak op enkele – soms zelfs alle – kenmerken, maar zal vaak besluiten om meer of minder nadruk op bepaalde elementen te leggen, als gevolg van historische, geografische of culturele factoren. De interpretatie hiervan verschilt per stad, wat slimme steden een interessant gegeven om te blijven volgen maakt.

Deze per stad unieke aanpak zal, in tegenstelling tot wat veel criticasters roepen, elke stad juist nog sterker zijn culturele waarden en normen en historie laten benadrukken en zo een nog sterker, individueel cultureel karakter geven - in plaats van dat steden allemaal samen zullen smelten tot een enkel wereldwijd ‘template’.